اینترنت استارلینک نزدیک می‌شود | خبرهای خوب در راه است

اینترنت ماهواره‌ای

مدت‌هاست که اینترنت در بستر ماهواره ارائه می‌شود. ولی به دلایل مختلف هزینه‌های استفاده از آن بسیار زیاد بوده، به طوری که فقط برای شرکت‌های بزرگ صرفه اقتصادی داشته است. اما شرکت اسپیس ایکس (SpaceX) با پروژه اینترنت استارلینک توانسته ماهواره را به عنوان بستر اینترنت پرسرعت و مقرون به صرفه تبدیل نماید. این نوشته در مورد این ابتکار خلاقانه است.

سابقه اینترنت استارلینک

ماهواره‌های تلویزیونی و مخابراتی در فاصله‌ 35800 کیلومتری از زمین قرار می‌گیرند که به آن مدار GEO گفته می‌شود.مزیت اصلی ایم مدار این است که مکان ماهوواره در آن نسبت به زمین ثابت می‌ماند. یعنی منطقه جغرافیایی تحت پوشش ماهواره همواره ثابت خواهد ماند. این مزیت بی‌نظیر باعث شده که بیشتر ماهواره‌ها برای این مداری ساخته شوند.

بسیاری از ماهواره‌های تلویزیونی مانند Eutelsat 21B امکان برقراری اتصال به اینترنت را نیز فراهم می‌کنند. ولی با توجه به فاصله زیاد، برای انتقال اطلاعات بین ماهواره و زمین نیاز به توان الکتریکی بالا و دیش فرستنده بزرگ هست. در این صورت مصرف کننده خانگی نه فضای کافی برای نصب این تجهیزات را دارد و نه می‌تواند از عهده هزینه‌های آن براید.

اینجاست که ایلان ماسک با اینترنت استارلینک (StarLink) وارد بازی می‌شود. او با تشخصیص نیاز گسترده به اینترنت پرسرعت در نقاط مختلف جهان تلاش کرد که وارد این بازار پرسود شود. هدف اول طرح اینترنت استارلینک کشورهای آفریقایی و مناطق دور افتاده هستند که در آنها زیرساخت انواع دیگر اتصال به اینترنت وجود ندارد. و در اولویت دوم کشورهایی هستند که در آنها اینترنت توسط حکومت محدود شده و مردم حاضرند برای دسترسی آزاد هزینه پرداخت کنند.

اسپیس اکس چطور مشکل فاصله را حل کرد؟

در پروژه اینترنت استارلینک تعداد بسیار زیادی ماهواره در فاصله نزدیک زمین یا مدار LEO قرار می‌گیرند. نصب در فاصله پایین به معنی ثابت نبودن منطقه جغرافیایی تحت پوشش است. و این چالش نیست توسط طراحی خلاقانه دیش و نرم‌افزار استارلینک برطرف می‌شود. دیش اینترنت استارلینک مدام فضای بالای خود را اسکن می‌کند و به نزدیکترین ماهواره متصل می‌شود. در این میان نرم‌افزار موجود در این سامانه مدیریت انتقال اطلاعات را به عهده دارد و اجازه نمی‌دهد که کاربر متوجه تغییر ماهواره گردد.

به این ترتیب دیگر نیازی به دیش بزرگ و تغذیه برق قوی برای ارسال و دریافت اطلاعات نیست. شکل قرار گرفتن دیش‌های استارلینک هم به نحوی است که اشیاء و ساختمان‌های اطراف مانع خاصی برای آن ایجاد نمی‌کنند. ضمنا این دیش مجهز به امکان تنظیم خودکار است و برای نصب آن نیازی به متخصص نیست.

هزینه‌های اینترنت استارلینک

تچهیزات استارلینک شامل یک دیش و یک مودم و کابل اتصال بین این دو به قیمت 599 دلار است. هزینه اشتراک ماهانه آن هم برای پهنای باند 40 مگا بایت بر ثانیه 110 دلار است. ضمنا پرداخت هزینه ماهانه می‌تواند علاوه بر حساب بانکی، از طریق انواع رمزارز (Crypto Currency) انجام شود. در نتیجه کسانی که دسترسی به حساب بانکی خارجی ندارند، لازم نیست نگران شیوه پرداخت باشند.

این در حالی است که هزینه تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای نسل قبل حدود 10000 دلار و هزینه ماهانه آن حدود 1000 دلار به ازای هر یک مگ پهنای باند بود. البته یاهست (YahSat) سرویس ارزانتری را ارائه می‌کند که هم بسیار ضعیف است و هم ایران را پوشش نمی‌دهد.

فرصت درامدزایی

از آنجا که اینترنت استارلینک هیچ محدودیتی ندارد، با اتصال به آن می‌توان تونلی بین اینترنتی داخلی و خارجی ایجاد کرد. همه وی پی ان‌ها به همین شکل کار می‌کنند. یعنی یک سرور داخل کشور و یک  سرور در خارج (مثلا آلمان) دارند و با این تونل دسترسی مشترکین خود را به سرور خارجی منتقل می‌کنند. استارلینک می‌تواند نقش همان سرور خارجی را بازی کند و واسطه ارتباط با اینترنت آزاد باشد. افراد متخصص می‌توانند از این فرصت برای راه‌اندازی سرویس‌های وی پی ان قوی استفاده نمایند. به احتمال زیاد به زودی این خدمات عرضه می‌شود.

دولت ایران با اعمال انواع فیلترینگ و تشویق مردم به استفاده از اینترنت استارلینک، بیشتزین کمک را به ایلان ماسک می‌کند. خلاصه این‌که استارلینک هر روز به ایران نزدیکتر می‌شود و گریزی از آن نیست.